ไฟฟ้าเบื้องตันสำหรับบ้านที่อยู่อาศัย ตอนที่1: คำศัพท์เบื้องต้นเกี่ยวกับไฟฟ้าที่เราควรรู้

คำศัพท์เบื้องต้นที่ควรรู้

1.  เมนสวิตซ์ (Main Switch) หมายถึง อุปกรณ์ต้นทางหรืออุปกรณ์หลักที่ใช้สำหรับตัดต่อวงจรของสายเมนเข้าบ้าน หรืออาคาร กับสายภายในทั้งหมด ซึ่งเมนสวิตซ์อาจจะใช้เป็นเบรกเกอร์ หรือสะพานไฟพร้อมฟิวส์ก็ได้

ตัวอย่าง เมนสวิตซ์(Main Switch)
(ขอบคุณภาพจาก www.pantip.com)

หน้าที่ของเมนสวิตซ์

เจ้าเมนสวิตซ์เนี่ยก็จะคอยควบคุมการใช้ไฟฟ้าให้เกิดความปลอดภัย ในกรณีที่เกิดกระแสไฟฟ้าเกิน หรือเกิดไฟฟ้าลัดวงจร มันจะตัดวงจรอย่างอัตโนมัติ ในขณะเดียวกันก็ทำหน้าที่เป็นสวิตซ์ปิด-เปิด ตัดต่อวงจรสายเมนเข้าบ้านหรืออาคารกับสายภายในทั้งหมด

2.  เบรกเกอร์ (เซอร์กิตเบรกเกอร์ / circuit breaker) คืออุปกรณ์ที่ทำงาน สับและปลดวงจรไฟฟ้า แบบไม่อัตโนมัติ แต่สามารถปลดวงจรไฟฟ้าได้อัตโนมัติถ้ามีกระแสไหลผ่านเกินกว่าค่าที่กำหนด โดยไม่มีความเสียหายเกิดขึ้น

ตัวอย่างเซอร์กิตเบรกเกอร์(Circuit Breaker)

หน้าที่ของเบรกเกอร์

เบรกเกอร์หรือสวิตซ์อัตโนมัติ ก็คืออุปกรณ์ที่สามารถใช้สับหรือปลดวงจรไฟฟ้าได้ ในขณะเดียวกันก็สามารถปลดวงจรที่มีการใช้กระแสไฟฟ้าเกิน และกระแสลัดวงจรได้โดยอัตโนมัติ

3.  ฟิวส์ (fuse) เป็นอุปกรณ์ป้องกันชนิดหนึ่งที่อยู่ในเครื่องใช้ไฟฟ้าโดยจะป้องกันการลัดวงจร และการใช้กระแสเกินในวงจรไฟฟ้า โดยจะหลอมละลาย และตัดกระแสไฟออกจากวงจรเพื่อป้องกันอุปกรณ์เสียหาย โดยฟิวล์จะเป็นเส้นลวดเล็ก ๆ ทำจากตะกั่วผสมดีบุก มีจุดหลอมเหลวที่ต่ำ มีหลายชนิดให้เลือกใช้ตามความเหมาะสมของการใช้งาน

ตามรูปเป็นฟิวส์กระปุก หรือ คาร์ทริดจ์ฟิวส์ชนิด D

หน้าที่ของฟิวส์
ตัดวงจรไฟฟ้าอัตโนมัติ เมื่อมีกระแสไฟฟ้าไหลเกินกว่าค่าที่กำหนด และเมื่อฟิวส์ทำงานแล้ว (ฟิวส์ขาด) จะต้องทำการเปลี่ยนฟิวส์ใหม่ และขนาดพิกัดการตัดกระแสลัดวงจร (IC) ของฟิวส์ต้องไม่ต่ำกว่าขนาดกระแสลัดวงจรที่ผ่านฟิวส์

4.  เครื่องตัดไฟรั่ว คือ เครื่องตัดวงจรเมื่อมีกระแสไฟฟ้ารั่วลงดิน หมายถึง สวิทย์อัตโนมัติที่สามารถปลดวงจรได้อย่างรวดเร็ว ภายในระยะเวลาที่กำหนด เมื่อมีกระแสไฟฟ้ารั่วไหลลงดินในปริมาณที่มากกว่าค่าที่กำหนดไว้

ตัวอย่างเครื่องตัดวงจรเมื่อมีกระแสไฟฟ้ารั่วลงดิน

หน้าที่ของเครื่องตัดไฟรั่ว
เครื่องตัดไฟรั่วมักจะใช้เป็นอุปกรณ์ป้องกันเสริมกับระบบสายดิน เพื่อป้องกันอันตรายจากไฟฟ้าดูดกรณีเครื่องใช้ไฟฟ้าที่ใช้มีไฟรั่วเกิดขึ้น

5.  วัตต์ (Watt) คือ หน่วยที่ใช้เรียก ขนาดของกำลังไฟฟ้า เช่น เครื่องใช้ไฟฟ้าหม้อหุงข้าวเขียนว่า 1500 W.หมายความว่า หม้อหุงข้าวนี้ใช้กำลังไฟฟ้า 1500 วัตต์ หรือกินไฟฟ้า 1500 วัตต์ นั่นเอง

6.  กิโลวัตต์-ชั่วโมง คือ หน่วยที่ใช้เรียกค่าพลังงานไฟฟ้า โดย 1 ยูนิต = 1 หน่วย = 1 กิโลวัตต์-ชั่วโมง