ปัญหาบ้านทรุดและดินรอบบ้านยุบตัว (2)

      ในตอนที่แล้วกล่าวถึงปัญหาการทรุดตัวของบ้านพักอาศัยที่อยู่มาหลายสิบปี จะเกิดการทรุดตัวได้หรือไม่ สรุปก็คือ ถ้าบ้านมีปัญหาเรื่องฐานรากจะเกิดปัญหาขึ้นทันที ส่วนบ้านที่อยู่มานานหลายสิบปีแล้วจึงค่อยเกิดการทรุดตัวนั้นจะต้องไม่ใช่เกิดขึ้นจากฐานรากของบ้านมีปัญหา แต่มักพบว่าเกิดขึ้นจากการต่อเติมอาคาร ไม่ว่าจะเป็นการต่อเติมด้านหลัง ด้านข้าง หรือเพิ่มจำนวนชั้นของบ้าน ตอนนี้มาต่อเรื่องของปัญหาบ้านทรุดและดินรอบบ้านยุบตัวกันอีกตอนครับ

ปัญหาดินรอบบ้านยุบตัว

       ดินช่วงบนบริเวณพื้นที่กรุงเทพมหานครและปริมณฑล เช่น จ.สมุทรปราการ นนทบุรี ปทุมธานี สมุทรสาคร ส่วนใหญ่เป็นดินเหนียวอ่อน โดยทั่วไปจะมีการยุบตัวอย่างต่อเนื่อง การก่อสร้างอาคารบ้านเรือนในเขตพื้นที่ดังกล่าวจึงต้องใช้เสาเข็มที่มีความยาวหยั่งลึกลงในชั้นดินเหนียวแข็งหรือทรายแน่นที่สามารถแบกรับน้ำหนักบรรทุกจากตัวบ้านเรือนได้เพียงพอ รวมถึงการยุบตัวของดินเหนียวช่วงบนต้องไม่ส่งผลกระทบกับตัวเสาเข็มของบ้าน

กรณีที่การก่อสร้างบางแห่งทำการถมดิน เพื่อให้พื้นดินมีความสูงขึ้นจากเดิมเพื่อหลีกเลี่ยงปัญหาน้ำท่วม หรือต้องการปรับระดับให้ดินมีความสูงเท่าๆ กัน ดินที่นำมาถมก็มีโอกาสยุบตัวลงด้วยเช่นกัน และมีโอกาสที่จะยุบตัวมากกว่าดินเดิมด้วย

ภาพดินรอบบ้านยุบตัว
ภาพจาก: www.pantip.com

     เมื่อดินโดยรอบบ้านยุบตัว ขอให้ทราบเลยว่าดินใต้บ้านก็ยุบตัวด้วย เจ้าของบ้านมักจะเป็นกังวลว่าจะทำอย่างไรดีกับเหตุการณ์ที่เกิดขึ้น ข้อสงสัยมีว่าหากถมดินเพิ่มเพื่อให้ระดับดินสูงเท่าในอดีตนั้นดินจะยุบตัวอีกหรือไม่ ดินใต้บ้านที่ยุบไปนั้นต้องถมดินใต้บ้านด้วยใช่หรือไม่

     คำตอบก็คือ แม้จะถมดินรอบตัวบ้านให้มีระดับสูงเท่าในอดีต อนาคตเพียงไม่กี่ปีดินก็จะยุบตัวได้อีกเช่นกัน และหากบดอัดดินไม่ดีจะยุบตัวเร็วด้วย การยุบตัวของดินเป็นเรื่องที่หลีกเลี่ยงได้ยาก แต่สามารถควบคุมให้มีการยุบตัวในอัตราที่ช้าลงได้ด้วยการเลือกใช้วัสดุที่เหมาะสมและทำการบดอัดให้ถูกต้องตามหลักวิชาการ

     สำหรับบริเวณพื้นที่ใต้บ้านไม่ควรถมดินเพิ่มเข้าไป เพราะจะเป็นการเพิ่มน้ำหนักให้ฐานรากของบ้านและทำให้ฐานรากทรุดตัว เมื่อไม่ถมดินใต้บ้านควรทำแผงป้องกันดินไหลจากนอกบ้านเข้าไปใต้บ้าน แผงป้องกันดินไหลควรอยู่บริเวณขอบคานคอดิน ซึ่งวิธีนี้แก้ปัญหาในหลายพื้นที่แล้วได้ผลดี

ปัญหาลานจอดรถทรุดตัว

     พื้นที่จอดรถเป็นอีกส่วนหนึ่งที่ต้องพิจารณา เพราะพื้นของลานจอดรถส่วนใหญ่เป็นพื้นวางบนดิน เมื่อดินรอบบ้านทรุดตัวพื้นโรงจอดรถก็ทรุดตามด้วย แม้จะถมดินใหม่ก็ควรทราบว่าอนาคตดินที่ถมนั้นย่อมเกิดการยุบตัว แต่การแก้ปัญหาไม่ให้พื้นลานจอดรถเกิดการแตกร้าวหรือทรุดตัวไม่เท่ากัน อาจเลือกใช้วิธีการตอกเสาเข็มสั้น 4-6 เมตร ตอกแบบปูพรมระยะห่างประมาณ 1.00-1.50 เมตร แล้ววางพื้นคอนกรีตลานจอดรถลงบนเสาเข็ม วิธีนี้จะทำให้พื้นลานจอดรถทรุดตัวเป็นแผงไม่แตกร้าว

ปัญหาฐานรากทรุดตัวไม่เท่ากัน

กรณีฐานรากทรุดตัวไม่เท่ากันอาจมีสาเหตุมาจากเสาเข็มวางอยู่บนดินต่างชนิดกัน เสาเข็มบกพร่องแตกหัก หรือเสาเข็มเยื้องตำแหน่งกับเสาบ้าน ด้วยสาเหตุใดสาเหตุหนึ่งนี้ฐานรากในบ้านจะทรุดตัวแตกต่างกันแล้วทำให้เกิดการแตกร้าว การทรุดตัวที่เกิดขึ้นนี้ต้องแก้ไขด้วยการเสริมเสาเข็มในฐานรากที่พบความบกพร่อง การแก้ไขควรมีวิศวกรกำกับดูแลและทำการวิเคราะห์แนวทางการแก้ไขทั้งหมด

ในตอนหน้าจะเป็นบทสรุปปัญหาที่เกี่ยวข้องกับปัญหาบ้านทรุดและดินรอบบ้านยุบตัว ติดตามกันได้ในตอนหน้าค่ะ

บทความโดย: ดร.ธเนศ วีระศิริ 

ประธานคณะอนุกรรมการให้ความช่วยเหลือเร่งด่วนด้านวิศวกรรม

วิศวกรรมสถานแห่งประเทศไทย ในพระบรมราชูปถัมภ์