กั้นแยกพื้นที่ (Compartmentation) ของอาคารเพื่อลดความเสียหายในการเกิดไฟไหม้ โดย คุณสุเมธ เกียรติเมธา ตอนที่ 1

สวัสดีค่ะ ช่วงนี้ข่าวคราวไฟไหม้เกิดขึ้นบ่อยมาก อาจเนื่องมาจากสภาพอากาศที่แห้ง และมีลมพัดแรงทำให้มีความเสี่ยงสูงต่อการเกิดเพลิงไหม้ โดยเฉพาะหากเกิดกับตึกแถวหรือบ้านไม้ จะสร้างความสูญเสียต่อชีวิตและทรัพย์สินมากยิ่งขึ้น เพื่อลดความเสี่ยง และการเกิดความเสียหายต่อการเกิดเพลิงไหม้เราควรกั้นแยกส่วนพื้นที่เพื่อจำกัดพื้นที่และควบคุมไม่ให้เปลวไฟและควันจากจุดต้นเพลิงขยายตัวออกไปในพื้นที่ข้างเคียง




         

           การป้องกันอัคคีภัยเชิงรับ (Passive Fire Safety) เป็นการป้องกันในส่วนที่สำคัญของอาคารที่จะได้รับผลกระทบจากไฟและควันลาม โดยจะเน้นที่การจำกัดหรือควบคุม ไม่ว่าจะเป็นโครงสร้าง อาคาร พื้น ผนัง รวมถึงจุดเชื่อมต่อของอาคารและช่องเปิดต่าง ๆ

           การกั้นแยกส่วนพื้นที่ เป็นการกำหนดไว้ตั้งแต่ในขั้นตอนการออกแบบเพื่อเตรียมอาคารเพื่อจำกัดพื้นที่และควบคุมไม่ให้เปลวไฟและควันจากจุดต้นเพลิงขยายตัวออกไปในพื้นที่ข้างเคียง หรือขยายไปยังพื้นที่บริเวณอื่นช้าลง ซึ่งไฟและควันนั้นสามารถลุกลามได้ทั้งในแนวดิ่งและแนวราบ ถือว่าในทุกๆ อาคาร การป้องกันอัคคีภัย “เชิงรับ” (Passive Fire Protection) มีความสำคัญอย่างยิ่งต่อการรักษาชีวิตและทรัพย์สินของผู้ที่อาศัยหรือใช้อาคารนั้น

จุดเสี่ยงที่ต้องทำการกั้นแยกพื้นที่ (compartmentation) สามารถแบ่งเป็น 2 กลุ่ม คือ
  1. ช่องเปิดในแนวดิ่ง และในแนวราบ
  2. รอยต่อของอาคาร คือ จุดที่ชิ้นส่วนของอาคารมาเชื่อมต่อกัน ทำให้เกิดช่องว่างระหว่างสองชิ้นส่วนนั้น ไฟและควันจะสามารถผ่านช่องว่างเหล่านั้นไปยังส่วนอื่นๆของอาคารได้อย่างรวดเร็ว ตามรูปต่อไปนี้

   1) รอยต่อที่เปลือกอาคาร

ตัวอย่าง อาคารที่มีความเสี่ยงจากไฟและควันที่จะสามารถทะลุผ่านจากชั้นที่เกิดเหตุไปสู่ชั้นอื่นๆ 

ด้านบน (ช่องเปิดในแนวดิ่ง) ที่เปลือกอาคาร

ลำดับความเสียหายที่เปลือกอาคาร :
• โครงกระจกผนังนอกอาคาร หรือวัสดุหุ้มอาคาร: (ขณะไฟไหม้จะมีการโก่งตัวออกเนื่องจากความร้อน)
• วัสดุหนุน : (จะตกลงมาเนื่องจากโครงกระจกโกงตัวออก ทำให้ควันและเปลวไฟสามารถลุกลามข้ามชั้นได้อย่างรวดเร็ว)
• แผ่น Aluminum, Steel plate : (โกงตัวขึ้นและทำให้เกิดช่องว่างโดยรอบของ “เปลือกอาคาร” และทำให้ควันและไฟสามารถลุกลามข้ามชั้นได้อย่างรวดเร็ว)

 การป้องกันที่ถูกต้องที่เปลือกอาคาร :

สิ่งสำคัญที่ควรทราบ และกำหนดในขั้นตอนการออกแบบ รวมถึงระหว่างการก่อสร้าง :
 1. ผ่านการทดสอบ การผ่านได้ของน้ำ, % การยืดหยุ่นหรือการยืดตัว, การป้องกันเสียงรบกวน, การป้องกันอากาศผ่าน, อายุการใช้งาน เป็นต้น
 2. ผ่านการทดสอบโดยการจำลองการติดตั้งตามขั้นตอนตามมาตรฐานสากล เช่น ASTM, UL เป็นต้น
 3. ติดตั้งโดยยึดตามผลการทดสอบตามมาตรฐานสากลในทุกรายละเอียด เช่น ขนากช่องเปิด ความหนาของวัสดุป้องกันไฟและควันลาม เป็นต้น
 4. การตรวจสอบการติดตั้งให้เป็นไปตามผลการทดสอบ “การทดสอบตาม UL test Report”

ภาพการเปรียบเทียบผลที่เกิดขึ้นจากการติดตั้งอุปกรณ์ป้องกันไฟและควันลาม ไม่ถูกต้อง และถูกต้องที่เปลือกอาคาร :

ภาพการติดตั้งอุปกรณ์ป้องกันไฟและควันลามที่ถูกต้อง ที่เปลือกอาคาร :